Av. Burcu GÖKDAĞ
11 Eylül 2014 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan “İş Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK’larda Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun” kamuoyunda “Torba Kanun” olarak bilinmekte ve bazı kamu alacakları ile çeşitli vergi kanunlarında değişiklikleri dair maddeleri de içermektedir.
6552 Sayılı Kanun toplamda 146 maddeden ibarettir. 6552 sayılı Kanun’un 73.maddesinde; Vergi Usul Kanunu kapsamında yer alan vergi, vergi cezası, gecikme faizleri, gecikme zamları,emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ve emlak vergisi üzerinden hesaplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile buna bağlı gecikme zamları, Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin su abonelerinden olan su kullanımından kaynaklanan alacakları ile bunlara bağlı fer’i nitelikte ilgili abonelik sözleşmelerinde düzenlenen her türlü ceza ve zamları içeren alacaklar,İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i nitelikte ilgili abonelik sözleşmelerinde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dahil alacaklar gibi kesinleşmiş kamu alacakları ile bazı kanunlar kapsamında kesilmiş olan idari para cezalarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümler bulunmaktadır.
1. Kanun Kapsamında Yapılandırılacak Vergiler :
30 Nisan 2014 tarihine kadar beyan edilmesi gereken yıllık gelir, kurumlar, katma değer, özel tüketim, gelir (stopaj), kurumlar (stopaj), damga vergisi gibi beyana dayalı tüm vergiler (2013 takvim yılına ilişkin gelir vergisi 2. taksiti hariç) ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
30 Nisan 2014 tarihinden önce tahakkuk eden yıllık harçlar, motorlu taşıtlar vergisi (2014 yılı 2. taksit motorlu taşıt vergileri hariç) alacaklar ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerince, 30 Nisan 2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz, gecikme faizleri ve gecikme zamları yapılandırılacak kamu alacakları kapsamındadır.
6111 sayılı Kanun kapsamında yer alan ihtilaflı vergi borçları, inceleme aşamasındaki işlerin tasfiyesi, matrah artırımı, stok hesaplarının düzeltilmesi gibi hükümler 6552 sayılı Kanun kapsamında yer almamaktadır.
2. Kanun Kapsamında Yapılandırılacak İdari Para Cezaları:
6552 sayılı Kanun kapsamında, 30 Nisan 2014 tarihi dahil olmak üzere , bu tarihten önce kesilen trafik idari para cezası, karayolu taşıma idari para cezası, otoyol ve köprülerden ihlalli geçiş idari para cezası, askerlik para cezası, seçim para cezası, nüfus para cezası gibi idari para cezalarının yapılandırılması mümkündür.
3. Borçların Yapılandırılma Usulü:
Kesinleşmiş vergi alacaklarının anapara tutarlarında ve vergi aslına bağlı vergi cezaların tutarlarında herhangi bir indirim yapılmayacak, vergi asılları ile aslına bağlı cezaların tamamı yeniden yapılandırma kapsamında tahsil edilecektir.
Usulsüzlük cezaları vergi aslına bağlı olmadığı için %50’sinin tahsili düzenlenmiştir. Gecikme faizi, gecikme zammı ve cezası yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenen tutar tahsil edilecektir. Fer’i alacak niteliğinde olan gecikme faizi, gecikme zammı ve cezası tahsil edilmeyecektir.
1 Aralık 2014 Pazartesi günü, kesinleşmiş vergi alacaklarının yapılandırılmasından yararlanmak için son başvuru tarihidir.
Yapılandırma hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların tüm bu hususların yanı sıra, dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları zorunluluğu vardır.
4. Ödeme Şekli:
Borçlular hesaplanan tutarları peşin ya da taksitli ödeyebilirler. Peşin ödeme halinde yapılandırılan borçlara faiz uygulanmayacaktır. Taksitli ödeme 6, 9, 12 veya 18 eşit taksit ile sınırlıdır ve taksit sayısına göre sırasıyla 1,05-1,07-1,10-1,15 katsayı tutarı ile borç tahsilatı yapılacaktır.
Peşin ödeme seçildiğinde tutarın tamamının, taksitli ödeme seçildiğinde ise ilk taksitin 31 Aralık 2014 tarihine kadar ödenmesi şarttır. Taksitli ödemede, kalan taksitler ikişer aylık dönemlerde ödenecektir. Bakanlar Kurulu’nun başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 ay uzatma yetkisi bulunmaktadır.
Ödenmesi gereken taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla yapılandırma hükümlerinden yararlandırılması mümkündür.
Ancak, süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde yapılandırma hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu hüküm taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanır.
5. KDV Kanunu’nda Yapılan Düzenleme:
6552 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17 nci maddesinin Diğer İstisnalar başlıklı dördüncü fıkrasının (g) bendindeki “Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia)” ibaresi “Külçe altın ve külçe gümüş teslimleri ile kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na göre Türkiye’de kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasında el değiştirmesi,” şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan düzenleme ile yukarıda sayılan kıymetli taşların borsa dışında işlem görmesi durumunda daha önceden uygulanan KDV istisnası uygulanmayacaktır.
Aynı Kanun’un 27 nci maddesi ile KDV Kanunu’na eklenen geçici 33 üncü maddeyle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 41 inci maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından -müzayede mahallerinde yapılan satışlar dâhil- devir ve teslimi 31 Aralık 2023 tarihine kadar KDV istisnası getirilmiştir.
6. Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda Yapılan Düzenleme
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (IV) sayılı listede yer alan, ipliğe dizilmemiş, mıhlanmamış veya takılmamış olmak şartıyla işlenmiş veya tasnife tabi tutulmuş olsun olmasın tabii inci veya kültür incileri , taşınmasında kolaylık sağlamak amacıyla geçici olarak ipliğe dizilmiş tabii inci veya kültür incileri, sanayide kullanılanlar hariç olmak üzere mıhlanmamış veya takılmamış olmak şartıyla işlenmiş olsun olmasın elmaslar, ipliğe dizilmemiş, mıhlanmamış veya takılmamış olmak şartıyla işlenmiş veya tasnife tabi tutulmuş olsun olmasın elmaslar hariç kıymetli taşlar veya yarı kıymetli taşlar, taşınmasında kolaylık sağlamak amacıyla geçici olarak ipliğe dizilmiş elmaslar hariç kıymetli taşlar veya tasnife tabii tutulmamış yarı kıymetli taşlar, sanayide kullanılmayan sentetik veya terkip yoluyla elde edilen kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, sanayide kullanılanlar hariç tabii veya sentetik, kıymetli veya yarı kıymetli taşların toz ve pudraları, tabii, sentetik veya terkip yoluyla elde edilmiş tabii inci veya kültür incilerinden, kıymetli ya da yarı kıymetli taşlardan alınan %20 oranındaki ÖTV kaldırılmıştır.
7. Harçlar Kanunu’nda Yapılan Düzenleme
6552 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle Harçlar Kanununun 88 inci maddesinin birinci fıkrasına Eklenen “h)Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca süresiz çalışma izni verilenler” bentle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca süresiz çalışma izni verilen yabancılara ikamet tezkeresinin harç ödenmeksizin verilmesi sağlanmıştır.